Saturday, March 22, 2008

तर्क

प्रकाश आङदेम्बे-
“मलाई पुरूष मान्छे भन्नासाथ भित्रैदेखि वाक्क लागेर आउँछ। घिन र घृणा त झन कति लाग्छ-लाग्छ” यो कुरा एउटा विचार गोष्ठी समाप्त भएर दमक नगरपालिकाको हल बाहिर निस्केपछि पिंकीले मलाई अलग्गै लगेर भनेकी थिइन्।
“यही कुरा फेरि किन पुरुषलाई नै सुनाएकी त” मैले मुसुमुसु हाँस्दै सोधेँ।
“जुन कुरा जसलाई आवश्यक छ त्यसैलाई नै सुनाउनु पर्छ” उनले औंला मेरो नाकको सामु ठड्याउँदै भनिन्। यो उनको स्वावभाव नै थियो।
स्वावभावले पिंकी एकदम स्पष्ट, निडर, विद्रोही खालकी छिन्। स्नातक दोस्रो वर्षमा अध्ययनरत उनको कपाल छोटो छ। उचाइ लगभग साढे पाँच फिट जति छ। अनुहारमा कुनै श्रृङ्गारका सामाग्रीहरू प्रयोग छैनन्। भेष्ट र पेन्ट मात्र प्राय उनी लगाउँछिन्। कहीँ जान केही गर्न पनि उनलाई साथी चाहिँदैन। जहाँ जसले जस्तो प्रश्न गर्छ बाँकी नराखि त्यति नै बेला फ्याट्ट उत्तर दिई हाल्छिन्। आइलागे झगडा गर्न र हात हाल्न पनि पछि पर्दिनन्। जे जस्तो भए पनि उनी मसँग चाहिँ असाध्यै मिल्छिन्।
“पुरूषहरूले चाहिँ कहिले नकाटेको दाह्री जुंगा मात्रैले पनि चल्ने, नारीले चाहीं सत्र धातुको झन्झट अनुहारमा दल्नै पर्ने” श्रृङ्गारको बारेमा कुरा गर्दा उनले बताइन्।
“कपाल लामो, सारीको झन्झट बेहोर्नु पर्ने” थप भनिन्।
“पेन्ट, भेष्ट सहज र पूर्ण हुन्छ, त्यो चाहीं लाउँदा के हुन्छ -” भन्दा भन्दै पुन अगाडि भनिन्।
“तर सारीले त नारी जातिलाई एकदम सुहाउँछ नि” मैले आफ्नो राय बताएँ।
“पुरूषले किन सारी लाएको मन पराउछन् थाहा छ” उनले मेरो बोली खसि नसक्दै सोधिन् ।
“किन” मैले सार मिलाएँ।
“सेक्सी देखिन्छ र” उनले भनिन्।
“कसरी” मैले सोधें।
“ढाड, पेट, नाइटो र सम्हाल्दा-सम्हाल्दै अनियन्त्रित सारी नमिलेको ठाउँबाट तिघ्राहरू देखिन्छन् त्यसैले” नधकाई उत्तर फर्काइन्। म गम्भीर भएर हाँसेँ। त्यहाँबाट हिँडौंको सङ्केत गर्छु र रिक्सा चढ्छौँ। हाम्रो निर्देशनमा रिक्सा गुड्न थाल्छ।
“आज ‘लुङा’ कै मा बस्ने” उनी भन्छिन्। लिम्बू भाषामा सम्मानार्थी सम्बोधन ‘लुङा’ उनले बुझे नि, नबुझे नि मलाई उनले गर्ने सम्बोधन यस्तै हुन्छ सँधै।
“भै हाल्छ नि” म भनिदिन्छु।
हामी बजार, हनुमान मन्दिर, थाना रोड, चोक हुँदै…..क्रमश…पश्चिम लागेर लगभग दश मिनेट पछि क्याम्पस मोड पुग्छौँ र उत्रिन्छौँ रिक्साबाट। म दश रूपैयाँ निकालेर रिक्सावाललाई दिन्छु। अनि कोठा तिर लाग्छौँ। म बसेको घर कमल जंगलीको हो। वहाँको बारेमा धेरै राम्रा-नराम्रा कुराहरू सुने पनि मलाई वहाँ एउटा छोराको रूपले माया गर्नुहुन्छ। आमा जयकला आचार्य, भाउजू इन्दिरा, नानीहरू रचना, कान्ता, देव र बबिता पनि मलाई आफ्नो भन्दा बढी माया गर्नमा कुनै कसर बाँकी राख्दैनन्। त्यसो त काठमाडौंमा नै भए पनि ठूली भाउजु संगीता आचार्य, छोरीहरू रिचा र रितु पनि मलाई उतिकै माया गर्छन्। दाइ भने पनि साथी भने पनि मेरो आत्मीय सहयात्री हुन् टंक आर्चाय वहाँ पनि हुनुहुन्छ। वहाँको सहयोगी गुणको म सधै आभारी छु। बसुन्जेल मैले यहाँ आफ्नै घरायासी वातावरण पाएको छु। म त्यतैतर्फ पिंकीसँग प्रस्थान गर्छु।
यतिबेला रूममा एउटा खाट छ। टेबुल र कुर्सी। पश्चिम पट्टि कुकर र थाल बटुकोहरू छन्। कोठा प्राय अव्यवस्थित छ। म पिंकीलाई बस भन्छु ।
“इ रूम त यस्तै पो छ” मलाई कता-कता अप्ठ्यारो लाग्छ र बोल्छु।
“कस्तो हुनु पर्ने त ? धेर औपचारिक हैन नि” उनी पुनः दाहिने हातको चोर औंला मेरो नाकको छेउमै पुर्‍याएर बोल्छिन्।
“बस्तै गर है, म खाना बनाउँछु” मैले भने।
“म खाना बनाउन सघाउँदिन नि” उनले भनिन्।
“पर्दैन म एक्लै गरिहाल्छु नि यती जाबो” भनिदिन्छु।
लगभग आधा घण्टा पछि खाना तयार हुन्छ। हामी दुबै खाना खान थाल्छौं।
“प्रकाश जी खाना खानु भो” टंक दाइ जिज्ञासासँगै आउनु हुन्छ।
“धमाधम …पो….जाँदैछ” बस्नुहोसको संकेत गर्दै बोल्छु।
“अनि तपाईँले” सँगसँगै औपचारिकता पनि फर्काउँछु।
“अघि नै नि” बताउनु हुन्छ।
सायद अप्ठयारो महसूस भएर हो वा किन हो बीचैमा उठेर वहाँ तलातिर उक्लिनु हुन्छ। पिंकी र म खाना खाई सिध्याउँछौ। म जुठाभाँडा भेला पार्छु
“लुङगा आज तिम्ले धुने ल, केटीले मात्र कति गर्ने” उनी दिउँसो कै प्रसङ्ग मुछेर बोल्छिन्।
“ए भै हाल्छ नि” उनको वातावरण सहज बनाइदिन भन्छु। त्यसपछि म कलतिर लाग्छु। थालबटुका माझिसकेर, कुकरको कालो माझन थाल्छु। निकै बेर लाग्छ कुकर माझन। यति नै बेला झयालबाट उनी मलाई जिस्काउँदै सोध्छिन्।
“देख्यौ कस्तो लाग्यो, यस्तो गाह्रो काम नारीले मात्र कहिले सम्म गर्नै हँ ….-”
म मात्र …गल..ल….ल… हाँसी दिन्छु।
थालबटुका पखाली सकेर म भित्र लगेर थन्क्याउँछु।
“तिम्रो एउटा भेष्ट र हाफपेन्ट …छ” पत्रिका पढ्दा-पढ्दै आखाँ उठाएर खाटबाट सोधिन्।
“छ …..तर….” म अक्मकिएँ।
“किन, अप्ठायारो लाग्यो, मान्नु पर्दैन, मलाई त चल्छ” सहज उत्तर दिन्छिन्। म मेरो ट्राउजर रभेष्ट झिकेर उनलाई दिन्छु।
“लुङगा एकछिन बाहिर ल” मलाई अर्‍हाउँछिन्। म बिना प्रतिक्रिया बाहिर निस्कन्छु।
“झ्यालबाट चिहाउने होइन नि” उनी भित्रैबाट बोल्छिन् ।
“चियाउँदिन हो चियाउँदिन” म उत्तर फर्काउँछु।
“पुरूष जातिको त व्यहोरा नै पो त्यस्तै हुन्छ हैं” ब्यङ्ग गर्दै बोल्छिन।
यसपटक भने मलाई उनको बोली प्रति शंका लाग्छ। पटक-पटक पुरूष प्रति उनले किन यति सारो व्यङ्ग्य गर्छिन्। म भित्र-भित्रै घोरिन्छु। कारण थाहा पाउन म अब जानी-जानी उनीसँग विवाद गर्न थाल्छु।
“तिमारू चाहिँ कुन गतिला छौ नी” बाहिर बाटै बोल्छु।
“तिमी पुरूषहरू जस्तो घटिया व्यवहार चाहिँ हाम्रो छैन नि” उनी ढोका खोल्दै बोल्छिन्।
“पुरूषलाई धेर घृणा नगर, तिमी के पुरूष बिना जन्मियौ -” म आफ्नो अड्को थाप्दै कोठामा पस्छु।
“म त्यही पुरूषको रिल्याक्सको परिणाम त हो नि” उनी उत्तर फर्काइ हाल्छिन्।
“तिमीलाई यत्रो बनाउन कति दुःख गर्‍यो होला तिम्रो बुबाले” म उनलाई सम्झाउने चेष्टा गर्छु
“आमाले चाहिँ भनन” उल्टै मलाई सम्झाउँदै भन्छिन्।
“आमाको मात्र योगदान छ त तिमीमा -” म सोध्छु।
“हो आमाको मात्रै ! बाबु त केवल औपचारिकता मात्र हो” उत्तर दिन्छिन्।
“बुबाले नल्याए, नकमाए, घर परिवार थेग्न आमाले मात्र सम्भव हुन्थ्यो र” समझदारी होस् भन्ने ध्येयले म बोल्छु।
“किन हुँदैन, जत्ति हुन्छ। नारी स्वयम्ले पनि घर व्यवहार चलाउन सक्छन् तर यहाँको पुरूष प्रधान सामाजिक संरचना, धर्मग्रन्थद्वारा ग्रसित मनस्थितिवालाहरूको दास प्रवृतिले गर्दा आज नारीहरू चुलो, चौका, घाँस, दाउरा, मेलापातमा मात्र सिमित हुन पुगेका हुन” थोरै सोच्दै अनुहारमा भाव छल्काएर उनी बोलिन्।
“धर्मग्रन्थहरूले चाहिँ कसरी नारीलाई तल झार्‍यो नि -” म नजान्ने भएर थप उनलाई सोध्छु।
“प्रत्येक धर्मग्रन्थहरू पुरूष प्रति केन्द्रित छन्। ती सबै पुरूषहरूलाई मुख्य विषय बस्तु र महान बनाउन लेखिएका छन्। एउटा धतुरे शिवलाई नपाउँदा सतीले जलेर मर्नु परेको, पार्वतीले भोकभोकै पानी समेत नपिई खोलाको किनारमा रात दिन हावा हुरी नभनी, शिवलाई पाउँ भनेर बर्षौं तपस्या गरेको, लगायत हजारौं त्यस्ता उदाहरणहरू छन्। यी सबै झुटा कुराहरू हुन्। यी झुटा कुराहरू सत्ताधारी पुरूषहरूले बर्षौं बर्षदेखि लाद्दै आएकाले गर्दा आज हो न हो परम्परा सम्झेर नारीहरू सबै त्यसै गर्न थालेका छन्। म यस्तो झुटो कुरालाई कदापी धर्मग्रन्थ मान्दिन। म त ती धर्मग्रन्थ लाई मात्र एउटा पुरूषले पत्नीलाई (नारीहरू) सँधै- दबाएर राख्न लेखिएको झूठो षड्यन्त्रको जालो मात्र सम्झन्छु।” आफ्नो हातमा रहेको किताब राखेर मेरो टेबुलबाट उनले रामयणको किताब झिकिन् र अगाडि भन्न थालिन्।
“यी हेर यो रामायण, एउटा धतुरे पुरूष बाल्मिकीले रचेको हो। यो पुरूष आफ्नो जीउ भरी धमिराले गुँड लागाउँदा पनि थाहाँ नपाउने महामूर्ख, धुर्मुस हो” उनी आक्रोशमा आएर हातहरू हल्लाउँदै बोल्छिन्।
“…तर साहसी ऋषिमुनि, जप-तपमा बसेका सिद्घ पुरूषहरू त त्यस्तै हुन्छन् नि” म प्रसङ्ग थप्छु।
“यो तिमीहरू जस्तो पुरूषले भन्ने कुरा हो। म त भन्छु सन्यासी, ऋषि सबै-सबै घर व्यबहार र जीवनबाट हारेर भागे पछिको परिणाम हो।” उनले भन्दा भन्दै क्रमश थपिन् “अनि अर्को कुरा यो रामायण कसले नेपालीमा अनुवाद गरेको थाहा छ - त्यसले, जो नारीहरूलाई हँासेको, बोलेको, हिंडेको, आराम गरेको र जान्ने भएको देख्न चाहँदैन, के त तिमीहरूकै आदिकवि भनाउँदाले” मलाई प्रसङ्गले घोच्दै भनिन्।
“कहाँ हाम्रो मात्र हो र तिमीहरूको पनि त आदिकवि हो नी” म भने जसो गर्छु
“यो राज्य पुरूष केन्द्रित राज्य हो, त्यो आदिकवि तिमी पुरूषहरूले नै दिएको उपाधि हो। म चाहिँ त्यस्ता नारी विरोधीलाई आदिकवि मान्ने पक्षमा छैन” उनले भनिन्। “प्रकाश जी निदाउनु भो” माथि तलाबाट टंक दाइले सोध्नु भयो।
“सुरसार हुँदैछ” भन्छु।
“अब सुन, आज यो समाजले श्रीपुरूष भगवान भनेर रामलाई मान्छन् तर जाबो एउटा धोबीको कुरा सुनेर आफ्नो राज्यकाल बिग्रिन्छ की भन्ने स्वार्थले जीवनभर भोक, तिर्खा, काँडा, बिच्छी, सर्प, पहाड, जंगल, नदिनाला नभनी साथ दिई हिँड्ने आफ्नो पत्नी त्याग्ने महास्वार्थी पुरूषलाई म भगवान भनेर एक मान्दिन, दुई मान्दिन, तीन मान्दिन बुझयौ” रामायणको किताब पछार्दै बोलिन्।
म उनको कुरा र तर्क सुनिरहन मात्र चाहान्छु र भन्छु-
“अरू नि”
“अनि के’रे तिमेरूको अर्को भगवान, श्रीकृष्ण” जाने पनि नजाने बहाना गरे झैँ गरेर बोल्छिन् उनी र थप प्रसङ्ग कोट्याउँछिन्।
“सोह्रसय गोपिनी खेलाउने भनेर उसको चर्चा हुन्छ तर म भन्छु त्यो निराधार कल्पना मात्र हो। एउटा काले, हेर्दै अंगार जस्तो पुरूषसँग १६ सय नारीहरू झुत्तीएको कुरा सब बकबास हो। नारीहरू के खेलौना हुन र - यदी त्यो नारीहरूलाई खेलाउने पुरूष श्रीकृष्ण हो नै भने पनि मात्र त्यो मेरो नजरमा ‘रण्डो’ अथवा ‘पुरूषवेश्या’ ‘प्लेब्याइ’ हो। त्यस्ता प्लेब्वाइलाई भगवान बनाएको कसलाई थाहा छ ?
उनी मलाई सोध्छिन्।
“अहँ” म जाने पनि नजान्ने भए झैँ अभिनय गरिदिन्छु।
“त्यही अर्को पुरूष वेश्याले” थप्छिन्।
“त्यो लेख्ने त वेदब्यास होइन र ?” म जिज्ञासा राखे जस्तो गर्छु
“अनि थाहा रहेछ त, हो त्यही धुर्मुस साधु हो” भन्छिन्।
“उनी त महान तपश्वी ऋषिमुनि पो हुन त” म प्रसङ कोट्याउन भनिदिन्छु।
“यो पनि तिमीहरूकै लागि होला, मेरो लागि हैन। किनभने महाभारत रच्ने र कल्पने त्यही धुर्मुस हो। आज त्यही धुर्मुसलाई सबैले पुज्छन्, त्यो एकदम भयानक भ्रम बनेको छ। बाहिर-बाहिर सन्त महन्त बनिने, मनमा चाहिँ स्त्रीहरूसँग लिला रचेको मात्र सम्झने कुण्ठित त्यो पनि ‘प्लेब्वाइ” नै हो मेरो नजरमा। आफूले गरेको भन्नु नमिल्ने भएकोले उनले श्रीकृष्ण पात्र बनाएर त्यसमा आफूलाई घुलाई, गोपिनीहरूसँग लिला रचेका हुन्” भन्दै क्रमश थपिन “कुन्ति, द्रौपदी…..हरू लगायत एउटी स्त्री माथि बहुसंख्यक पुरूषहरूले यौन शोषण गरे। एउटी स्त्रीलाई यसरी व्यभिचार गर्नु हुन्न भन्ने ती भगवानका उपमा पाएका पुरूषहरूले किन सोचेनन् - कारण स्पष्ट छ- पुरूषले पुरूषलाई महान बनाउने ढ्वांग गर्नु। आज महिलाहरू बेश्या भनिएका छन्, कस्को कारणले थाहा छ - पुरूषको कारणले। के पुरूष बिना नारी मात्र बेश्या बन्न सम्भव छ - वेश्या कस्ले जन्मायो त्यही भगवान भनाउँदा इन्द्रले, जसले आफ्नी जीवनसाथी हुँदा-हुँदै अप्सरा, उर्वशी, मधु इत्यादीको रस चुसिरह्यो। बेश्याको कारक तत्व नै पुरूष हुन्” भनि सक्ता-नसक्ता खाटबाट खुट्टा तल झुन्डयाउँदै थपिन् “सृष्टिको कारकतत्व नभए पुरूष त नभए पनि हुन्छ”
“अनि अरू” उनले यस्तै तर्क अगाडि बढाउन् भनेर म बोल्छु।
“महिनौं दिनसम्म आफ्नो लोग्नेको दीर्घायू र स्वास्थ्यको लागि स्वस्थानी ब्रत बस्न बाध्य गराइयो, नारी जातिलाई तर त्यसरी ऊ व्रत बसेकै बेला लोग्ने भनाउँदाहरू चाहिँ नाठिन्छन् र आफ्नो गन्ध हराइ अन्यत्रैको गन्ध लिएर आउँछन्। रातारात श्रीमानको आगमन ढिलो भएकोले आत्तिएर बसेकी स्वास्नीले किन अबेर गर्नु भो भनेर सोध्यो भने मात्र पनि मुख लाग्छस् भनेर लात हान्छन्। यहाँको श्रीमान भनाउँदा पुरूषहरू”
यति भनि सक्दा नसक्दा साँच्चै उनको अनुहारमा रगतहरू जमेको भान पाउँछु म। लामा श्वासहरू खुम्चँदै फुक्दै गरिरहेका छन्। पसिनाका थोपाहरू अलिलि टुसाएको भान हुन्छ उनको अनुहारमा। म घडि हेर्छु रातको एघार बज्न लागेको छ।
“११ बजेछ” अब आराम गर्नु पर्छ कि भन्ने आसय राखेर बोल्छु।
“जहिले पनि बज्छ नि” उनी तुरून्तै उत्तर फर्काउँछिन्।
“मैले घर माथि तिमी सुत्ने व्यवस्था गरिदिएको थिएँ” एउटै मात्र खाट भएको विवशता बुझाउँन भने।
“होस्, अरूकोमा किन जाने यहीँ सुत्ने” उनले हलुकै भनिन्।
“तर….” यति भनेर के भनौं, के नभनौं भएर म अलमल्ल परेँ।
“किन कुनै शंका छ तिमी आफूमा -” सोधिहालिन्।
“छैन…” मैले भने।
“दुबै जना यही खाटमा सुत्ने बुझयौ” मलाई जानकारी नै नभए जस्तो गरी जानकारी गराउँदै पुनः भनिन्। म अक्क न बक्क भएँ। यसरी स्त्रीसँग एउटै खाटमा निदाउने अवस्थाको म कल्पना सम्म गर्दिनथेँ। नाइँ भनौ पिंकीको अगाडि म सँधैभरि कातर हुने। ल भनौँ भोलि अरूले के भन्लान्। यद्यपी आफू इमान्दार भए किन डराउनु भन्ने सम्झेँ। उनी एउटी हृदय सफा भएकी साथी हुन भन्ने पनि मनन् गरे।
“के भो लुङा… - धक लाग्यो कि क्या हो -” ओछ्यानमा ढल्कँदै उनी बोलिन्।
“के को लाग्नु…” मैले सहज छु जस्तै गरी बताएँ।
“उसो भए बत्ती मारेर आऊ” भित्तातिर सर्दै भनिन्। त्यसपछि मैले बत्तीको स्वीच अफ गरेर मन दह्रो बनाई ओछ्यानमा पसेँ। उनी भित्तातिर फर्किइन्। मलाई भने मनमा कता-कता मिठो त्रास भैरहेको थियो।
निडर, सफा मन, इमान्दारी, आत्मीय मित्र मात्र थिइन् पिंकी। उनी साँच्चै आकर्ष पनि थिइन्। बिना श्रृङ्गार नै उनी अति राम्री देखिन्थिन्। उनको डालीलो जीउ, बारूलेे कम्मर, हिउँदको खोला झैं निला आँखा, कता-कता आकर्ष दिलाउने कपाल, समतल भू-भागमामा उठेको डाडाँ झैँ वक्षस्थल, हिंड्दा लचक्क लच्किने नितम्ब, कोइली झैँ मिठास बोलीभित्रको तार्किकता, गहुँगोरो रङ्ग।
यस्तै-यस्तै गुणहरूले भरिपूर्ण उनलाई धेरै युवकहरूले प्रेम प्रस्ताव पनि नराखेको भने होइन।
“दायाँ बायाँ चाहिँ गर्ने हैन है लुङा” मेरो कल्पना भङ्ग पार्दै बोलिन्।
“जानी-जानी मलाई कन्टेनरमा हात हाल्नु छैन” मैले जिस्काउँदै भनिदिएँ। यतीबेला सम्ममा हामी बीच शरीर र हातहरू भने स्पर्श हुन थालेका थिए। म नचाहँदा नचाहँदै पनि सिरिङ्ग भएँ आफैँमा, तर सहजता प्रस्तुत गरिदिएँ। नत्र उनले भोलिदेखि मलाई पैह्रो गए भन्दा सारो खैरो खन्थिन्।
“पुरूषलाई के ‘डन्लप’ के ‘राडी’ के ‘कन्टेनर’ सब उही हो” भित्ताबाट म तिर फर्कदैँ निद्रा लाग्न थालेको स्वरमा भनिन्।
“किन, पुरूषको असल र खराब छुट्याउने खुबी हुँदैन कि क्या हो” मैले भनेँ।
“भए देखि सडकमा हिँड्ने ‘बहुलाई’ ‘लाटी’ ‘पशु’ माथि किन जाई लाग्थे त” उनले भनिन्। हामी गफ गरेको कोठामा यतिबेला निष्पट अँध्यारो छ तर एउटा प्वालबाट चन्द्रमाको थोरै किरण भने छिरेर आएको छ। त्यो हाम्रो सिरानीमा परेको हुन्छ।
“त्यो त एउटा दुर्घटना मात्रै हो” म आफ्ना भनाइ राख्छु।
“दुर्घट्ना होइन लुङा, यो दुर्घट्ना कम नियत ज्यादा हो …. बुझ्यौ” उनले भनिन्।
यति भनिसक्दा-नसक्दा झयालको प्वालबाट छिरेको जुनको किरण उनको आँखामा परेर टल्कन्छ। म छायाँ भित्रबाट उनलाई नियाल्छु। उनी एकदम जागै छिन्। “ल निदाउँ, मैले हारेँ” म उनी जाग्ने सुरसार बुझछु र भन्छु। यस पटक भने मेरो कुरालाई कुनै प्रतिक्रिया फर्काउँदिनन्।त्यसपछि हामी निदाउँछौं। अचानक आधारातमा मेरो घुँडामा कसैले विस्तारै हिर्काएको थाहा पाउँछु।
“के हो” निन्द्रामै प्रश्न गर्छु
“यो हात र खुट्टा चाहिँ के हो हँ लुङा” पिंकीको स्वर आउँछ।
म उनीसँग छु भन्ने सम्झिई झस्कन्छु। खुट्टा हेर्छु कतिबेला उनलाई बोकाएछु-बोकाएछु, थाहा छैन। उनी उत्तानो परेकी रै’छिन्। मेरो खुट्टा उनको कम्मरमाथि हुन्छ। हात हेर्छु आफैलाई आफै सरम लाग्छ र काउकुत्ती लागेर आउँछ। मेरो हात उनको वक्षस्थलमाथि हुन्छ। के गरौँ-के गरौँ हुन्छु म। हतार-हतार म आफ्नो हात र खुट्टा उनको शरीरबाट अलग गर्छु ‘सरी’ है भन्छु। उनी अन्जानमा भएको मेरो अवस्थालाई साधरण रूपमा लिन्छिन् र घोप्टो परेर निदाउँछिन्।
म भने सोचमग्न बन्छु। लोग्ने र स्वास्नी मात्र एउटै खाटमा निदाउँछन् या एउटै खाटमा निदाउने मात्र लोग्ने स्वास्नी हुन्छन् भन्ने मान्यताको तस्वीर मेरो मनको एल्बम्बाट क्रमशः निस्कँदै छ। ‘पिंकी र म ‘ दुवै अविवाहित छौँ। उनी जवान युवती म जवान युवक। उनी आर्य म मङ्गोल। हामी बीचको आत्मीयता एउटा प्रेमी र प्रेमिका वा लोग्ने र स्वास्नी, भन्दा अलग र नजिक छ। कल्पँदा-कल्पँदै कोल्टे फर्कन्छु यत्तिकैमा थाहा छैन म कतिबेला निद्रामा मुछिन्छु।
अचानक बाहिर टुवेल चलाएको आवाजले म ब्युँझन्छु। बुझ्छु टंक दाइ नुहाउँदै हुनुहुँदो रहेछ। घडि हेर्छु विहान ५:३० भएको हुन्छ। त्यसपछि आफूतिर केन्द्रित हुन्छु। निद्राबाट जागा भएदेखि आफ्नो जीउको अटेसमटेस अवस्था नियाल्छु। मलाई साह्रै अप्ठ्यारो दृश्य नजर पर्छ। अहिले रातको विपरीत शारीरिक अवस्था छ पिंकी र म बीच। यतिबेला उनको खुट्टा मेरो जीउ माथि छ। हापपेन्ट छोटो भएकोले गर्दा सुर्किएर कपास झैं तिघ्राहरू सब छर्लङ्गै देखिएका छन्। यता हात भने मेरो शरीर अंगालेको अवस्थामा छ। भेष्ट पनि सुर्किएर माथि-माथि पुगेको हुन्छ। आजसम्म बर्णको बयान गर्न नसकेका मोहित वक्षस्थल सबै-सबै देखिन्छन् भित्री लुगामा। उनको टाउको मेरो घाँटीको कुनामा लुकेको हुन्छ, कुखुराको चल्ला माउसँग घुस्रिए झैँ। जीउ सबै-सबै र्सवाङगै छ भन्दा पनि हुन्छ। उनको शरीर मेरो शरिरसँग टाँसिएको छ। मैले यो अवस्था, यस्तो दृश्य जीवनमा पहिलो पटक भोगिरहेको छु। अनायसै म भित्र भने अप्ठ्यारो, लाज, उमंग, त्रास, एकैचोटी पैदा हुन्छ। अहिले सम्ममा बाहिर निकै उज्यालो भै सकेको हुनाले म उनलाई विस्तारै हातमा हिर्काउँछु। उनी अन्कनिंदै ब्युँझिन्छिन्।
“यो चाहिँ के हो नि सर” मैले पनि उनलाई ब्यङ्ग गर्दै सदा झैं सम्बोधन गरेर भने।
“ए पालोको पैँचो पो फर्किएछ त” उनले कुनै अप्ठ्यारो नमानी भनिन् र बिस्तारै म बाट आफ्नो शरीर अलग गरिन्।
“के हो लुगाहरू मिलाउ न” मैले जीउको अवस्था जानकारी गराउँदै भने।
“नेत्र भोजन दह्रो भयो होला नि लुङा” आफ्नो लुगा मिलाउँदै मलाई ब्यङ्ग्य गरिन्।
“भो-भो एका बिहानै निहुँ नखोज” म भनिदिन्छु।
त्यसपछि हामी दुबै ब्युँझन्छौँ र नित्य कर्म तर्फलाग्छौँ।
नित्यकर्मको समाप्तिपछि टंक दाइ हामीलाई चिया पिउन निम्त्याउनु हुन्छ। पिंकी र म चिया पिउन तला उक्लन्छौं, टंक दाइको निम्तो मुताविक। चिया पिएर थोरै गफहरू पछि पुनः कोठामा नै आउँछौं। धनकुटे कान्छा र भुपेन्द्र तिम्सिना पनि आउँछन्। एकक्षण गफगाफ पछि उनीहरू आफ्नो गन्तव्य तर्फ प्रस्थान गर्छन्।
“अँ भनन तिमी किन यति सारो पुरूषलाई घृणा गर्र्छौ हँ” म उनीहरू गएको लगत्तै साँझको अपुरो प्रसङ्ग कोट्याउँछु।
“ठिकै छ ल सुन” कुनै बहानाको तर्क नराखी लामो श्वास तानेर भन्न शुरू गरिन्।
“जब म सानो थिएँ, मलाई राम्ररी थाहा छ, हाम्रो परिवारमा एकदम सुख र शान्त थियो। आमा, बाबा र म तीन जना थियौँ त्यस समय। मलाई आमाको भन्दा बाबाको माया बढी लाग्थ्यो। मलाई सुत्न, खान, हिँड्न जे गर्न पनि बाबा भएपछि आमाको वास्ता नै लाग्दैनथ्यो। म जति-जति ठूली हुँदै गएँ……क्रमश घरमा फाटो बढ्न थाल्यो। बाबाले मलाई दिन-प्रतिदिन माया भन्दा गाली र घृणा गर्न थाल्नु भयो। म दश बर्षो हुँदासम्म यो अवस्था अझ झयाँगिएर गयो। तत्पश्चात बाबा मलेशिया जानु भो। इष्टमित्र छरछिमेककाहरू पनि त्यस तर्फगएका थिए। अरू सबै छिमेकीहरूले उनीहरूको घरमा पुगेकै महिना पत्र पठाए तर हाम्रो बाबाले पठाउनु भएन। फोन पनि गर्नु भएन। रकमको त कुरै नगरौं। बल्लतल्ल एकबर्षछि पत्र सहित केही फोटोहरू पठाउँनु भयो। अर्धनग्न युवतीहरूसँग चुम्बन गरेको, आलिङगन् गरेको, फोटोहरू थिए त्यसमा। पत्रमा यी मेरा साह्रै मिल्ने साथीहरू हुन भनेर लेख्नु भएको थियो। यो देखेर आमा असाध्यै रूनु भयो। समय अनवरत बगिरह्यो। छिमेकीहरू दर्ुइ, तीन बर्षा घर फिरे तर बाबा भने फिर्नु भएन। दुई वर्षपछि त खबर-खाबर नै आउन छाड्यो। फर्केर आउनेहरूले “उतै विहे गरेर बसेको छ, तरूनी सँग मस्त छ” जस्ता कुराहरू लिएर आउँथे। यस्तो खबरले आमा दिन-दिनै दुब्लाउँदै जान थाल्नु भयो। मलाई आमाको अवस्थाले ज्यादै चिन्तित तुल्याउँथ्यो। तर गर्न नै के पो सक्थें र।
पाँच वर्षपछि बुबाको आगमन भयो। वहाँ खालि हात आउनु भयो ता पनि आमाले किन ल्याइनस् भनेर प्रश्न गर्नु भएन। ढिलै भए पनि आफ्नो पति फर्किएकोमा नै वहाँ खुसी हुनुहुँन्थ्यो। बुबा आउनु भएको हप्तादिन पश्चात एकाएक घर-झगडा भयो। “म नहुँदा अरूसँग सल्किस् हैन”
“छोरा नपाउने कुकुर्नी !” जस्ता कुराहरूले आमालाई घोच्नु भो।
“अब अर्की नभित्राइं कहाँ छोड्छु र !” पनि भन्नु भयो। भन्ने-नभन्ने त कति भन्नु भो, भन्नु भो। त्यसको तीनदिन पछाडी वहाँले कान्छी श्रीमती घरमा ल्याएर भित्र्याउनु भो।
“निस्केर जा” भनेर आमालाई मरणाशन्न हुने गरी पिट्नु पनि भो। आमा र म रूँदै रातारात मावलीघर गोल्धाप पुग्यौँ। त्यहाँ पनि हजुरआमा खसेकोले हजुरबाले कान्छी श्रीमती अघिल्लो बर्षमात्र भित्र्याउनु भएको थियो। त्यसैले हामी बसेको वहाँहरूलाई सह्य भएन। घर जाऊँ कसरी जाऊँ, नजाउँ कहाँ जाउँ भनेर आमा दोधारमा पर्नु भयो”
कठोर हृदय भनेर मैले जानेको पिंकीको आँखामा अचानक आँसुका ढिक्काहरू देखिन्छन्। मलाई अचम्म लाग्छ। म उनलाई सान्तवना दिए जस्तो गर्छु थप उनी अनुहारमा आक्रोश उभ्याएर कहानी अगाडि बढाउँछिन्।
“त्यसपछि हामी मावलाबाट कोल्बुङ्ग पुग्यौँ। त्यहाँ आमाको असाध्यै मिल्ने साथी हुनुहुँन्थ्यो। त्यहाँ दश पन्ध्र दिन जति बस्यौँ। अचानक एकदिन आमा बिरामी हुनु भो। बिरामी भएपछि मनपरी बोल्न थाल्नु भो। जङ्गली पो लाग्यो कि भनेर धामी, झाँक्री लगायौँ तर अहँ वहाँ निको हुनु भएन। वहाँकै साथीसँग त्यहाँबाट उपचारको लागि लिएर सिलगुडी पुग्यौँ। चाङको अस्पतालमा देखायौँ। थाहा भयो कि, वहाँको मानसिक सन्तुलन गुमेछ। वहाँको साथीले हामीलाई त्यही हस्पिटलमा छाडेर हिंड्नु भो आफ्नो कार्यव्यस्तता देखाएर। हस्पिटलबाट जसो-तसो बाहिर आएँ आमालाई लिएर। आमा मलाई नचिन्ने भइसक्नु भएको थियो। हामी प्रधान नगर हुँदै सेवक मोडमा पुगेका थियौँ। एक्कासी आमा दगुरेर रूँदै बाटो काटी हङ्कङ मार्केटतिर छिर्नु भो। गाडीको चाँप र भीडले मैले ढिलो मात्र बाटो काटन सकेँ। त्यहीबेला सम्ममा आमा कहाँ हराउनु भो कहाँ। रूँदै चेपचाप सबै तिर खोजेँ तर अहँ ! भेटिन। पहिलो पटक सिलगुडीको यात्रा भएकोले त्यो भव्य कोलाहल भित्र म ज्यादै त्रसित र एक्ली पनि भएँ। पैसाको नाममा मसँग भारू ५० मात्र थियो। एउटै बाटो पनि दर्जनौँ पटक हिंडेको देखेर सबै-सबै छक्क परेर मलाई हेरिरहे। आमा कहाँ हराउनु भो, कहाँ। खोज्दा-खोज्दै साँझ पर्‍यो। मनले नचाहदाँ-नचाहँदै पनि आफ्नो असुरक्षाको भयले म नेपाल फिर्न बाध्य हुनु पर्‍यो। आमा दगुरेर गएको बाटो हेरी रूँदै-रूँदै म पानीटेँकी आउने बसमा चढें। साँझ परि सकेको थियो। पानीटंेकीमा उत्रिएको मात्र के थिएँ, अचानक दुई तीन जना युवकहरूले मलाई समातेर रेलको लिगमा लगी हातपात गर्न खोजे। लाखौं प्रयासका बाबजुद मैले मेरो अस्तित्व भने जोगाएँ तर ती निर्दयीहरूको चिनो अझैं छ यी हेर।” भनेर उनले आफ्नो घाँटी र तिघ्रामा कोतरेको पुरानो दागहरू देखाइन्।
“त्यसपछि के भो” मैले चासो देखाएँ।
“त्यसपछि म बल्ल-बल्ल काँकडभिट्टा आएर चिनेको मान्छेकोमा बास बसेँ। मेरो पनि घर बाहेक जाने अरू ठाउँ थिएन। जुन ठाउँले मलाई घृणा गथ्र्यो त्यही ठाउँमा म पुन फर्किएँ। अनि मेरा दिनहरू यति दर्दनाक भएर बित्यो की आज पनि सम्झँदा म दुख्ने गर्छु उनले भनिन्।
“अनि आमा पत्ता लाग्यो त ?” मैले सोधेँ।
“त्यसको छ महिनापछि पिसीमित्तलमा गाडीले किचेर वहाँको मृत्यु भएछ। वहाँको लाससम्म देख्न पाइन। सानीमा र बाबालाई कुनै चासो रहेन। मलाई भने मेरो जन्मदिने आमाको घट्नाले सँधै-सँधै पुरूषप्रति मनभित्र घृणा जन्माइ रह्यो।” सम्वेदनशील हुँदै भनिरहिन्।
“एउटी स्वास्नी मान्छे, जो आफ्नो पतिको लागि रात दिन दीर्घायू भाकिरहन्छिन्। भोक, प्यास, केही नभनी ब्रत बसि रहन्छिन्। उसैलाई आफु जस्तै वेश्या सम्झेर नाठा खेलाइस् भनि झूठो आरोप लगाई, बहुलाउनु र मर्न बाध्य तुल्याउनु कस्तो नियत हो यहाँका - पुरूष भनाउँदाहरूको”“म त भन्छु वर्षौं देखि पुरूषहरूले चाहिँ चौबिसै घण्टा केटी खेलाउँदा हुने, स्वास्नी मान्छेले चाहिँ केही बोल्नै नहुने -” आक्रोश पोखिन्।
“पुरूषलाई तिर्खा लाग्दा, भोक लाग्दा, निद्रा लाग्दा, थकाइ लाग्दा हुन्छ आइमाइलाई लाग्दा के हुन्छ -, त्यसैले मेरो नजरमा मैले भोगेको चश्माबाट हेर्दा म संसारमा सबैभन्दा नीच र घृणित सम्झन्छु पुरूषलाई।”
उनको कुरा र दृष्टिकोणलाई मैले यसपटक भने होइन भनेर तर्क राख्न उचित ठानिन।

1 comment:

Unknown said...

badhai chha.
ma ta balla suru gardai chhu.
u wrote well keet it up.